Lufta e Parë Botërore

Lufta e Parë Botërore apo Lufta e Madhe ishte lufta që përfshiu pothuajse gjithë botën, nga viti 1914 deri në vitin 1918. Kjo luftë e paparë ndonjëherë në historinë e njerëzimit i kushtoi atij humbjen 20 milionë njerëzve. "Lufta e Madhe" përfshiu gjashtë kontinentet e banuara të lëmshit tokësor: Evropën, Azinë,Afrikën, Amerikën e Jugut, Amerikën e Veriut dhe Australinë. Lufta e pare boterore ishte kryesisht e perqendruar ne Gjermani dhe france e ndare ne bllokun qendror dhe antanten Lufta e I Botërore nisi me vrasjen e kryedukës Franc Ferdinandit, trashëgimtarit të tronit të Perandorisë Austro-Hungareze në Sarajevë të Bosnjës nga kombëtaristi serbo-boshnjak Gavril Princip me 28 qershor 1914.

Në këtë konflikt mbarëbotëror të armatosur u përballuan dy fuqi të mëdha: Perandoritë qendrore (Perandoria gjermanike dhe Perandoria Austro-Hungareze) dhe nga ana tjetër Pakti i Trefishtë (me Mbretëritë e Bashkuara, Francën, dhe Rusinë). Lufta e Madhe filloi me 28 korrik 1914 dhe përfundoi më 11 nëntor 1918 me fitoren e Paktit të Trefishtë.

Lufta shkaktoi shpërbërjen e katër perandorive: Perandorisë Austro-Hungareze, Prusisë, Perandorisë Osmane dhe Rusisë. Gjermaniahumbi perandoritë koloniale dhe shtetet evropiane të Çekosllovakisë, Estonisë, Finlandës, Letonisë, Lituanisë, Polonisë dhe Jugosllavisëfituan pamvarësinë.

Lufta e I Botërore shënoi mbarimin e rendit botëror që u vendos pas Luftërave Napoleoniane, dhe ishte një shkaktare e rëndësishme për shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore.

Shkaqet

1.Rivaliteti mes shteteve per te vendosur hegjemonine e tyre ne kolonite me te largeta.

2.Politika agresive qe ndiqnin shtetet ndaj njeri-tjetrit dhe gara e shfrenuar e armatimeve.

3.Konflitet mes shteteve per pabarazine ekonomike dhe lindja e ndjenjes se nacionalizmit politik.

Pasojat

Pasojat me te madha gjate lutes se parë boterore ishin shkaterimet dhe demet qe u bene, si psh. vdekja e njerzve, shkaterrimi i shtepive, i fabrikave, i shkollave, i urave etj. Pasojat qe solli Lufta I Boterore ishin te shumta. 1.Ne fushen politike:Solli ndryshimin e kufinjve dhe lindjen e shteteve te reja 

2.Ne fushen sociale:Mbi 8.5 milion njerez u vrane. 

3.Ne fushen ekonomike:a)Shpenzimet e shumta ne fushen ushtarake sollen rrenimin ekonomik te Britanise se Madhe dhe te Gjermanise b)Tokat me bujqesore te Frances dhe te Belgjikes mbeten djerre ose u shkaterruan c)U rrit niveli i papunesise sepse moshat e reja dhe ata qe ishin te afte te punonin kishin marre pjese ne lufte dhe ishin vrare ose ishin gjymtuar.--77.242.30.81 4 Tetor 2009 13:55 (CEST)

Ngatërresë ndërmjet Fuqive Qëndrore

Strategjia e Fuqive Qëndrore vuajti nga pamundësia për komunikim. Gjermania kishte pranuar të mbështeste pushtimin austro-hungarez nga Serbia, por interpretimi i kuptimit të saj ndryshonte. Liderët e Austro- Hungarezëve besonin se Gjermania do të mbulonte anën veriore kundra Rusisë. Sidoqoftë, Gjermania parashikoi drejtimin austro-hungarez drejt shumicës së trupave të tij kundër Rusisë, në kohen që Gjermania luftonte me Francën. Ky ngatërrim detyroi ushtrinë austro-hungareze te shpërndante forcat e saj ndërmjet Rusisë dhe Serbisë. Në 9 Shtator, 1914 programi I shtatorit,një plan I cili detajoi dëshirat specifike të Gjermanisë për luftë dhe kushtet që Gjermania vuri për t’u ndaj Fuqive Aleate, u përjashtua nga kancelari gjerman Theobald von Bethmann Hollweg.Mirepo keto pasoja ishin shume te hatashme duke marrurr parasysh vdekjet dhe masaktar qe kishin ngodhur.

Masakra e Belgjikës

Në Belgjikë, trupat gjermane, nga frika e ushtarëve guerile të Francës dhe Belgjikës, masakruan banorët e qytetit të Andenne (211 të vdekur), Tamines (384 të vdekur), dhe Dinat (612 të vdekur). Në 25 gusht 1914, gjermanët i vunë zjarrin qytetit Leuven, dogjën librarinë me afërsisht 230,000 libra, vranë 209 civile dhe detyruan 42,000 të evakuoeshin. Këto veprime sollën dënim në mbarë botën.

Lidhje të jashtme

Lufta e Parë Botërore (Luftës së Parë Botërore) ishte një luftë globale me qendër në Evropë që filloi më 28 korrik 1914 dhe zgjati deri më 11 nëntor 1918. Ajo u quajt kryesisht Lufta e Parë Botërore apo Lufta e Madhe nga ndodhja e tij deri në fillimin e Luftës së Dytë Botërore në vitin 1939, dhe Lufta e Parë Botërore apo pas Luftës së Parë Botërore. Ajo përfshirë të gjitha fuqitë e mëdha të botës, [5] të cilat ishin mbledhur në dy aleancave kundërshtare: aleatëve (në bazë të Antantës Triple të Mbretërisë së Bashkuar, Franca dhe Rusia) dhe Fuqive Qendrore (fillimisht Aleanca Triple i Gjermanisë, Austro- Hungaria dhe Italia, por, si Austro-Hungaria kishte marrë ofensivë kundër marrëveshjes, Italia nuk ka hyrë në luftë) [6] Këto aleanca të dyja (Itali luftoi për aleatët) riorganizuar dhe zgjeruar si kombet më të hyrë në luftë.. Në fund të fundit, më shumë se 70 milionë të personelit ushtarak, duke përfshirë edhe 60 milionë evropianëve, u mobilizuan në një nga luftërat më të mëdha në histori. [7] [8] Më shumë se 9.000.000 luftëtarëve u vranë, kryesisht për shkak të avancimet teknologjike që çuan në rritje të mëdha në lethality e armëve pa përmirësime përkatëse në mbrojtje ose lëvizshmërisë. Ajo ishte gjashtë vdekjeprurëse në historinë e konflikteve botërore, më pas duke hapur rrugën për ndryshime të ndryshme politike, të tilla si revolucionet në shumë prej vendeve të përfshira. [9] Afatgjata shkaqet e luftës përfshihen politikat imperialiste të jashtëm të fuqive të mëdha të Evropës, duke përfshirë Perandorinë Gjermane, Perandoria Austro-Hungareze, Perandoria Osmane, Perandoria Ruse, Perandoria Britanike, Republika Franceze, dhe Italia. Vrasja në 28 qershor 1914 e Archduke Franz Ferdinand të Austrisë, trashëgimtari i fronit të Austro-Hungarisë, me jugosllav Princip nacionaliste Gavrilo në Sarajevë, Bosnja ishte shkas afërt të luftës. . Kjo ka rezultuar në një ultimatum Habsburgëve kundër Mbretërisë së Serbisë [10] [11] Disa aleancat formuar gjatë dekadave të mëparshme u thirret, pra, brenda javësh, fuqitë e mëdha ishin në luftë; përmes kolonive të tyre, konflikti u përhap më shpejt rreth bota. Më 28 korrik, konflikti u hap me pushtimin austro-hungarez të Serbisë, [12] [13] pasuar nga pushtimi gjerman e Belgjikës, Luksemburgut dhe Francës, dhe një sulm rus kundër Gjermanisë. Pas mars gjermane në Paris u sjellë në një ndalur, Fronti Perëndimor vendosur në një betejë statike të tretjes me një linjë të kanalit që ndryshoi pak deri më 1917. Në Lindje, ushtria ruse me sukses ka luftuar kundër forcave austro-hungareze, por u detyrua kthyer nga Polonia dhe Lindjen e Prusisë nga ushtria gjermane. Fronte shtesë hap pas Perandoria Osmane u bashkua me luftën në 1914, Italia dhe Bullgaria në vitin 1915 dhe Rumania në vitin 1916. Perandoria ruse u rrëzua mars 1917, dhe Rusia e la luftën pas Revolucionit të Tetorit më vonë atë vit. Pas një ofensivë 1918 gjerman përgjatë frontin perëndimor, aleatët çuan përsëri ushtritë gjermane në një seri të ofensivave të suksesshme dhe Shtetet e Bashkuara forcave filluan të hyjnë në llogore. Gjermania, e cila kishte probleme me revolucionarët e vet në këtë pikë, ranë dakord për një armëpushim në 11 nëntor 1918, i njohur më vonë si Dita armëpushim. Lufta kishte përfunduar me fitoren e Aleatëve. Ngjarje në frontet në shtëpi ishin trazuar si në fronte beteje, pasi pjesëmarrësit u përpoq të mobilizojë fuqi punëtore e tyre dhe burimet ekonomike për të luftuar një luftë totale. Deri në fund të luftës, katër fuqitë perandorake të mëdha, gjermanisht, rusisht, austro-hungareze dhe otomane perandoritë-pushuar së ekzistuari. Shtetet trashëgimtare të dy ish humbur një sasi të madhe të territorit, ndërsa dy të fundit ishin shkatërruar tërësisht. Harta e Evropës qendrore ishte rindare në disa shtete të vogla. [14] Lidhja e Kombeve u formua në shpresën e parandalimit të një tjetër konflikt të tillë. Nacionalizmi Evropian pjellë nga lufta dhe shpërbërja e perandorive, pasojat e disfatës së Gjermanisë dhe problemet me Traktatin e Versajës janë pajtuar që të jenë faktorë që kontribuojnë në Luftën e Dytë Botërore. [15] Përmbajtja [hide] 1 Emrat 2 Historiku 3 Teatrot e konfliktit 3.1 armiqësitë e hapjes 3.1.1 Konfuzioni midis Fuqive Qendrore 3.1.2 fushata afrikane 3.1.3 Fushata serbe 3.1.4 forcat gjermane në Belgjikë dhe Francë 3.1.5 Azi dhe Paqësor 3.2 Front Perëndimor 3.2.1 luftë Hendekut fillon (1914-1915) 3.2.2 Lufta vazhdon Hendekut (1916-1917) 3.3 Lufta Detare 3.4 teatro Jugore 3.4.1 Lufta në Ballkan 3.4.2 Perandorisë Osmane 3.4.3 Pjesëmarrja italiane 3.4.4 Pjesëmarrja rumune 3.4.5 Roli i Indisë 3.5 Front Lindore 3.5.1 Veprimet fillestare 3.5.2 Revolucioni rus 3.6 Kompetencat Qendrore propozimi për fillimin e negociatave për paqe 3.7 1917-1918 3.7.1 Zhvillimet në 1917 3.7.2 Osmane Perandoria konflikti në vitin 1917 3.7.3 Hyrja e Shteteve të Bashkuara 3.7.3.1 jo-ndërhyrje 3.7.3.2 Deklarata e SHBA e luftës në Gjermani 3.7.3.3 Para aktive pjesëmarrjen e SHBA 3.7.4 ofertë austriak i paqes veçantë 3.7.5 Fyese gjerman pranverën e vitit 1918 3.7.6 Osmane Perandoria konflikti 1918 3.7.7 shtetet e reja të luftës sipas zonës 3.7.8 fitorja aleate: verës dhe vjeshtës 1918 3.7.9 Armistices dhe capitulations 3.7.9.1 superioritetit aleate dhe thikë-në-prapa legjenda, nëntor 1918 3.8 Traktati i Versajës, qershor 1919 4 Teknologji 4.1 Aviacionit 4.2 Detare 4.3 luftë Ground 4.4 flamethrowers dhe transporti nëntokësore 5 krime lufte 5.1 Gjenocidi dhe spastrimi etnik 5.1.1 Perandoria Ruse 5.2 "Përdhunimi i Belgjikës" Përvojat 6 ushtarë ' 6.1 Të burgosurit e luftës 6.2 atashetë ushtarake dhe korrespondentët e luftës 7 Mbështetje dhe opozitës në luftën 7.1 Mbështetje Opozita 7.2 7.2.1 Rekrutimi 8 Pasojat 8.1 Shëndeti dhe efektet ekonomike 8.2 Traktatet e paqes dhe kufijtë kombëtare 9 Trashëgimia 9.1 kronikë 9.2 kujtesës kulturore 9.3 trauma sociale 9.4 Pakënaqësitë në Gjermani 9.5 Views në Shtetet e Bashkuara 9.6 identitetet e reja kombëtare 9.7 Efektet ekonomike 10 Shih edhe 10.1 Media 11 Shënimet 12 Referencat 13 Lidhje të jashtme 13.1 harta Animated Emra

Në Kanada, Revista MacLean në tetor 1914 ka thënë: "Disa luftëra emrin veten. Kjo është Lufta e Madhe". [16] Një histori e origjina dhe muajt e parë të luftës të botuar në Nju Jork në vitin 1914 në fund ishte titulluar Luftës së Parë Botërore. [17] Gjatë periudhës midis dy luftërave, lufta ishte më shpesh i quajtur Luftës së Parë Botërore dhe Luftës së Madhe në vendet ku flitet anglisht. Pas fillimit të Luftës së Dytë Botërore në 1939, termat e Luftës së Parë Botërore apo Lufta e Parë bota u bë standard, me historianët britanike dhe kanadeze favorizojnë Luftës së Parë Botërore, dhe amerikanët Luftës së Parë Botërore I. Të dyja këto terma ishin përdorur edhe gjatë periudhën midis dy luftërave. Termi "Lufta e Parë Botërore" është përdorur më parë në shtator 1914 nga gjerman Ernst Haeckel filozofit, i cili pretendonte se "nuk ka asnjë dyshim se kursi dhe karakteri i 'Luftës evropian' The frikë ... do të bëhet Lufta e Parë Botërore në kuptimin e plotë të fjalës ". [18] Lufta e Parë Botërore ishte edhe titulli i një historie 1920 nga nëpunësi dhe gazetari Çarls një gjykatë Repington. Sfond

Artikulli kryesor: Shkaqet e Luftës së Parë Botërore

Harta e pjesëmarrësve në Luftën e Parë Botërore: Fuqive Aleate në, Fuqive Qendrore gjelbër në ngjyrë portokalli, dhe vendet neutrale në gri Në shekullin e 19-të, fuqitë e mëdha evropiane kishte shkuar në të madh për të ruajtur një ekuilibër të fuqisë në të gjithë Europën, duke rezultuar në ekzistencën e një rrjeti të ndërlikuar të aleancave politike dhe ushtarake në të gjithë kontinentin nga 1900. [6] Këto kishin filluar në 1815 , me Aleancën Shenjtë midis Prusisë, Rusi, dhe Austria. Pastaj, në tetor 1873, kancelari gjerman Bismarck negociuar Lidhjen e Tre perandorët (gjermanisht: Dreikaiserbund) në mes të monarkëve të Austro-Hungaria, Rusia dhe Gjermania. Kjo marrëveshje ka dështuar për shkak se Austro-Hungaria dhe Rusia nuk mund të bien dakord mbi politikën e Ballkanit, duke lënë Gjermania dhe Austro-Hungarinë në një aleancë e formuar në vitin 1879, të quajtur Aleanca dyfishtë. Kjo është parë si një metodë e kundërvënien ndaj ndikimit rus në Ballkan, si Perandoria Osmane ka vazhduar të dobësohet. [6] Në 1882, kjo aleancë u zgjerua për të përfshirë Italinë në atë që u bë e Aleancës Triple. [19] Pas 1870, konflikti europian u shmang kryesisht përmes një rrjeti të planifikuar me kujdes e traktateve midis Perandorisë gjermane dhe pjesa tjetër e Evropës orkestruar nga Bizmarku. Ai sidomos ka punuar për të mbajtur Rusinë në anën e Gjermanisë për të shmangur një luftë dy-para me Francën dhe Rusinë. Kur Wilhelm II u ngjit në fron si gjermane (perandorit Kaiser), Bismarck u detyruar të dalin në pension dhe sistemi i tij i aleancave ishte gradualisht de-theksuar. Për shembull, Kaiser refuzoi të rinovojë Traktatin e risigurimit me Rusinë në vitin 1890. Dy vjet më vonë, franko-ruse Aleanca u nënshkrua për të luftuar fuqinë e Aleancës Triple. Në vitin 1904, Mbretëria e Bashkuar nënshkroi një sërë marrëveshjesh me Francën, në Entente Cordiale, dhe në 1907, Mbretëria e Bashkuar dhe Rusia nënshkruan Konventën anglo-ruse. Ndërsa këto marrëveshje nuk ka formalisht aleat në Mbretërinë e Bashkuar me Francën apo Rusia, që kanë bërë hyrjen britanike në çdo konflikt të ardhshëm përfshin Francën apo Rusia e mundshme, si dhe sistemi i marrëveshjeve dypalëshe interlocking u bë i njohur si Antantës Triple. [6]

HMS luftanije e koracuar. Një detare armëve garë ekzistuar mes Mbretërinë e Bashkuar dhe Gjermania. Industriale gjermane dhe fuqia ekonomike është rritur në masë të madhe pas bashkimit dhe themeli i Perandorisë në vitin 1871. Nga mesi i 1890 në, qeveria e Wilhelm II përdorur këtë bazë të kushtojnë burime të konsiderueshme ekonomike për ndërtimin e Marine Kaiserliche (Imperial marinës gjermane), i themeluar nga admirali Tirpitz Alfred von, në rivalitet me të Marinës Mbretërore Britanike për supremaci botërore detare . [20] Si pasojë, çdo komb u përpoq të ndërtojë nga-tjetrin në drejtim të anijeve të kapitalit. Me nisjen e HMS Dreadnought në vitin 1906, Perandoria Britanike zgjeruar në favor të saj të rëndësishme mbi rivalin e tij gjerman. [20] Gara e armëve mes Britanisë dhe Gjermanisë përfundimisht shtrihet në pjesën tjetër të Evropës, me të gjitha fuqitë e mëdha të kushtonte bazën e tyre industriale të prodhimin e pajisjeve dhe armëve të nevojshme për një konflikt të pan-evropiane. [21] Mes 1908 dhe 1913, shpenzimet ushtarake e fuqive evropiane u rrit me 50 për qind. [22]

Gavrilo Princip, një student serb boshnjak, u arrestua menjëherë pasi ai u vra arkidukën Franc Ferdinand të Austrisë Austro-Hungaria precipituar nga kriza boshnjak të 1908-1909 duke aneksuar zyrtarisht në territorin e ish-osman Bosnjës dhe Hercegovinës, i cili kishte pushtuar që nga viti 1878. Kjo zemëroi Mbretërinë e Serbisë dhe mbrojtës të saj, Perandoria pan-sllave dhe ortodokse ruse. [23] manovrimi ruse politike në destabilizuara marrëveshjet Rajonin e Paqes, të cilat janë tashmë fracturing në atë që u njohur si "fuçi baruti e Evropës". [ 23] Në vitin 1912 dhe 1913, Lufta e Parë Ballkanike u zhvillua në mes të Lidhjes Ballkanike dhe osmane fracturing Perandorisë. Traktati i Londrës rezultuar tej u tkurr Perandorinë Osmane, duke krijuar një shtet të pavarur shqiptar, ndërsa zgjerimit pronat territoriale të Bullgarisë, Serbisë, Malit të Zi, dhe Greqi. Kur Bullgaria sulmoi Serbinë dhe Greqinë më 16 qershor 1913, ka humbur shumicën e Maqedonisë në Serbi dhe Greqi dhe Jugore Dobruja në Rumani, në 33-ditore Luftës së Dytë Ballkanike, më tej destabilizimin e rajonit. [24]

Etno-gjuhësore Harta e Austro-Hungarisë, 1910 Më 28 qershor 1914, Gavrilo Princip, një student serb boshnjak dhe anëtar i Rinj Bosnje, vra trashëgimtar të fronit austro-hungarez, Franz Ferdinand Archduke e Austrisë në Sarajevë, Bosnje. [25] Kjo filloi një muaj i manovra diplomatike midis Austrisë -Hungaria, Gjermania, Rusia, Franca, dhe Britania e quajti krizën korrik. Dëshirojnë që më në fund të përfundojnë serb ndërhyrje në Bosnjë - Dora Zi kishte siguruar Princip dhe grupi i tij me bombat e tyre dhe pistoleta, të trajnuar ata, dhe ndihmoi atyre përtej kufirit, dhe austriakët ishin të sakta të besojnë se zyrtarët serbë dhe zyrtarët ishin të përfshirë [26 ] -. Austro-Hungaria dorëzuar ultimatum korrik në Serbi, një seri prej dhjetë kërkesat e bëra me qëllim të papranueshme, me qëllim për të provokuar një luftë me Serbinë [27] Kur Serbia ra dakord për vetëm tetë nga dhjetë kërkesat, Austro-Hungaria i shpalli luftë, më 28 korrik 1914. Strachan argumenton, "Nëse një reagim i dyshimtë dhe në fillim nga Serbia do të kishte bërë ndonjë ndryshim në sjelljen e Austro-Hungarisë duhet të jetë e dyshimtë. Franz Ferdinand nuk ishte lloj i personalitetit i cili komandoi popullaritet, dhe dështimin e tij nuk e vuri perandorinë në zi të thellë" . [28] Perandoria Ruse, i gatshëm për të lejuar Austro-Hungaria për të eliminuar ndikimin e saj në Ballkan, dhe në mbështetje të saj protégés serbe një kohë të gjatë, ka urdhëruar një mobilizim të pjesshëm një ditë më vonë. [19] Perandoria Gjermane mobilizuar më 30 korrik 1914, të gatshëm për të aplikuar "Plani Schlieffen", e cila është planifikuar një pushtim të shpejtë, masiv të Francës për të eleminuar ushtrinë franceze, pastaj të kthehet kundër Rusisë në lindje. Kabineti francez i rezistoi presionit ushtarak për të filluar mobilizimin e menjëhershëm, dhe urdhëroi trupat e saj për të tërhequr 10 km nga kufiri për të shmangur ndonjë incident. Franca vetëm mobilizuan në mbrëmjen e 2 gushtit, kur Gjermania pushtoi Belgjikën dhe sulmoi trupat franceze. Gjermania i shpalli luftë Rusisë në të njëjtën ditë. [29] Mbretëria e Bashkuar shpalli luftë Gjermanisë më 4 gusht 1914, pas një "përgjigje të pakënaqshme" të ultimatumit britanik se Belgjika duhet të mbahen neutral. [30] Teatrot e konfliktit

Armiqësitë e hapjes Konfuzion në mesin e Fuqive Qendrore Strategjia e Fuqive Qëndrore vuajti nga miscommunication. Gjermania kishte premtuar për të mbështetur pushtimin Austro-Hungaria e Serbisë, por interpretimet e asaj që thoshte kjo ndryshonte. Planet e testuar më parë vendosjen ishte zëvendësuar në fillim të 1914, por zëvendësimet kurrë nuk kishte qenë testuar në ushtrime. Austro-hungareze udhëheqësit besohet Gjermania do të mbulojë krahun e tij verior kundër Rusisë. [31] Gjermania, megjithatë, parashikuar Austro-Hungaria drejtuar shumicën e trupave të saj kundër Rusisë, ndërsa Gjermania trajtohen me Francën. Ky konfuzion e detyroi ushtrinë austro-hungareze për të ndarë forcat e saj ndërmjet Rusisë dhe fronte serbe. Më 9 shtator 1914, Septemberprogramm, një plan mundur që synimet specifike të Gjermanisë detajuar e luftës dhe kushtet që Gjermania kërkuar për të detyruar të Fuqive Aleate, ishte hartuar nga kancelarja gjermane von Theobald Bethmann-Hollweg. Ajo kurrë nuk u miratua zyrtarisht. Fushatat afrikane

Lettow dorëzuar forcat e tij në britanike në Abercorn Artikulli kryesor: Teatri Afrikan i Luftës së Parë Botërore Disa nga përleshjet e para të luftës përfshirë forcat britanike, franceze, dhe gjermane koloniale në Afrikë. Më 7 gusht, franceze dhe trupat britanike pushtuan protektoratit gjerman të Togoland. Më 10 gusht, forcat gjermane në Jug-Perëndim Afrikën sulmoi Afrikën e Jugut; luftime sporadike dhe të ashpër vazhdoi për pjesën tjetër të luftës. Forcat gjermane koloniale në Afrikën Lindore Gjermane, të udhëhequr nga koloneli Paul von Emil Lettow-Vorbeck, luftuan një fushatë të luftës guerile gjatë Luftës së Parë Botërore dhe vetëm u dorëzua dy javë pas armëpushimit hyri në fuqi në Evropë. [32] Fushata serbe Artikulli kryesor: Fushata serbe (Lufta e Parë Botërore)

Artilerie pozitat serbe në Betejën e Kolubarë. Austria pushtoi dhe luftuan ushtrinë serbe në Betejën e Cer dhe Beteja e fillimit Kolubarës më 12 gusht. Gjatë dy javëve të ardhshme, sulmet austriakë u hodhën përsëri me humbje të rënda, të cilat kanë shënuar fitoret e para të mëdha aleate të luftës dhe austro-hungareze thye shpresat për një fitore të shpejtë. Si rezultat, Austria kishte për të mbajtur forcat madhorë në frontin serb, dobësuar përpjekjet e saj kundër Rusisë. [33] Humbja e Serbisë e pushtimit austro-hungarez të 1914 akuzave midis fitoreve të mëdha mërzitur të shekullit të kaluar. [34] Forcat gjermane në Belgjikë dhe Francë

Ushtarët gjermanë në një kamionçinë mallrave hekurudhor në rrugën për në frontin në 1914. Mesazhe të ndryshme në kamionçinë lexoni: Ausflug nach Paris ("Udhëtim në Paris"); Auf Wiedersehn Auf dem Boulevard ("Shihemi më vonë në Bulevardin"); [Pengohet nga lule] lufta (Pjesa errësuar më shumë gjasa lexon Auf në [den Kampf] që do të thotë "në luftë"), mir juckt vdesin Säbelspitze "tip saber im po kruhet". Herët në luftë të gjitha palët e konfliktit pritet të jetë e shkurtër. Artikulli kryesor: Fronti Perëndimor (Lufta e Parë Botërore) Në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, ushtria gjermane (të përbërë në perëndim të shtatë ushtritë terren) kryen një version i modifikuar i Planit Schlieffen. Kjo marshuan ushtritë gjermane nëpërmjet neutral Belgjikë dhe në Francë, para se të kthyer në drejtim të jugut të rrethojnë ushtrinë franceze në kufirin gjerman. [10] Që nga Franca kishte deklaruar se do të "mbajë lirinë e plotë të vepruar në rast të një lufte në mes të Gjermanisë dhe Rusisë" , Gjermania duhej të presim mundësinë e një sulmi nga Franca në një para dhe nga Rusia në anën tjetër. Për të përmbushur një skenar të tillë, Plani Schlieffen deklaroi se Gjermania duhet të përpiqet për të mposhtur Francën shpejt (siç kishte ndodhur në Luftën Franko-Prusiane të 1870-1871). Ai më tej sugjeroi se për të përsëritur një fitore të shpejtë në perëndim, Gjermania nuk duhet sulmuar nëpërmjet terrenit të vështirë të Alsace-Lorraine (i cili kishte një perëndim drejtpërdrejtë kufitare të lumit Rhein), në vend, ideja ishte që të përpiqen për të shpejt të prerë jashtë Paris nga Channel Shqip dhe ndihmën britanike, dhe për të marrë në Paris, duke fituar luftën. Pastaj ushtritë do të zhvendoset mbi të lindje për të përmbushur Rusinë. Rusia u besohet të ketë nevojë për një periudhë të gjatë e mobilizimit para se ata mund të bëhen një kërcënim real për Fuqive Qendrore. Plani i vetmi ekzistues gjermane për një luftë dy-përparme kishte ushtritë gjermane marshonin përmes Belgjikës. Gjermania kërkuar përcjellje të lirë me anë të Belgjikës (dhe fillimisht Holanda, si dhe, e cila Kaiser Wilhelm II plani i refuzuar) për të pushtuar Francën. Neutral Belgjika hodhi poshtë këtë ide, kështu që gjermanët vendosën për të pushtuar përmes Belgjikës në vend. Franca gjithashtu donte për të lëvizur trupat e tyre në Belgjikë, por Belgjikë fillimisht refuzoi këtë sugjerim "", si dhe, me shpresën për të shmangur ndonjë luftë në tokën belge. Në fund, pas pushtimit gjerman, Belgjika u përpoq për t'u bashkuar me ushtrinë e tyre me francezët (por një pjesë e madhe e ushtrisë belge u tërhoq në Antwerp, ku ata ishin të detyruar të dorëzohen kur të gjithë shpresë e ndihmë ishte zhdukur). Plani i bëri thirrje për krahun e djathtë të parë gjerman të anashkalojë ushtritë franceze (të cilat janë përqendruar në kufirin franko-gjerman, duke lënë kufirin belg pa forcave të mëdha franceze) dhe në jug të shkojë në Paris. Fillimisht gjermanët ishin të suksesshme, veçanërisht në betejën e Kufij (14-24 gusht). Me 12 shtator, frëngjisht, me ndihmën e forcave britanike, gjermane ndaloi lindje paraprakisht e Parisit në Betejën e Parë të marne (05-12 shtator), dhe e shtyu forcat gjermane mbrapa nja 50 km. Ditët e fundit të kësaj beteje signified fundin e luftës celular në perëndim. [10] Ofensiva frëngjisht në jug Alsace, nisur më 20 gusht me betejën e Mulhouse, kishte kufizuar sukses. Në lindje, rusët pushtuan me dy ushtritë, të habitshme e stafit gjerman i cili nuk kishte pritur rusët për të lëvizur kaq herët. Një ushtri fushë, 8, u zhvendos me shpejtësi nga roli i saj paraprak si rezervë për pushtimin e Francës, në Lindjen e Prusisë me hekurudhë të gjithë Perandorisë gjermane. Kjo ushtri, e udhëhequr nga Paul von Hindenburg e përgjithshme mundi Rusinë në një seri të betejat njohur kolektivisht si beteja e parë e Tannenberg (17 gusht - 2 shtator). Por dështoi pushtimit rus, duke shkaktuar trupat gjermane të freskëta për të lëvizur në lindje, lejohet fitoren taktike Aleate në Betejën e Parë të Marne. Fuqitë qendrore u mohuar një fitore të shpejtë në Francë dhe të detyruar për të luftuar një luftë në dy fronte. Ushtria gjermane kishte luftuar rrugën e saj në një pozitë të mirë mbrojtëse brenda Francë dhe kishte paaftë përgjithmonë 230.000 më shumë trupa franceze dhe britanike se ajo kishte humbur veten. Pavarësisht nga kjo, problemet e komunikimit dhe vendimet e diskutueshme komandës kushtojë Gjermani mundësinë e fitores së hershme. [35] Azi dhe Paqësor Artikulli kryesor: Asian Pacific dhe teatër i Luftës së Parë Botërore

Burrat në Melburn mbledhur letrat rekrutimit, 1914. Zelanda e Re okupuar gjermane Samoa Perëndimore Samoa (më vonë), më 30 gusht 1914. Më 11 shtator, Australian Forca Detare dhe ushtarake për çlirimin zbarkoi në ishullin e Neu Pommern (më vonë Britania e Re), e cila ishte pjesë e New Guinea gjermane. Më 28 tetor, SMS udhëtar Emden u mbyt Zhemchug ruse Cruiser në betejën e Penang. Japonia kapi kolonitë Micronesian Gjermanisë dhe, pas rrethimit të Tsingtao, porti gjerman coaling e Qingdao në gadishullin kineze Shandong. Brenda disa muajsh, forcat aleate kishin konfiskuar të gjitha territoret gjermane në Paqësor;. Vetëm Raiders izoluara commerce dhe një borxhi në zotërim disa në New Guinea mbetur [36] [37] Fronti Perëndimor Artikulli kryesor: Fronti Perëndimor (Lufta e Parë Botërore) Lufta fillon llogore (1914-1915)

Sir Winston Churchill me Fusiliers Scots Royal, 1916 Taktika ushtarake para Luftës së Parë Botërore kishte dështuar për të mbajtur ritmin me përparimet në teknologji. Këto përparime lejohet për sistemet e mbrojtjes mbresëlënëse, të cilat nga-e-date taktika ushtarake nuk mund të thyejnë deri për shumicën e luftës. Tela me gjemba ishte një pengesë e rëndësishme për përparimet massed këmbësorisë. Artileri, shumë më vdekjeprurës se në 1870, së bashku me automatikë, bëri kalimit terren të hapur jashtëzakonisht e vështirë [38] Të Gjermanët ishin të parët që përdorin gazin vdekjeprurëse helm në një shkallë të madhe,. Ai shpejt u bë e përdorur nga të dyja palët, edhe pse ajo kurrë nuk provoi vendimtar në një betejë të fituar. Efektet e saj ishin brutale, duke shkaktuar vdekjen e ngadaltë dhe të dhimbshme, dhe gazit helm u bë një nga tmerret më të frikshme dhe më të mirë-kujtojnë të luftës. [39] Komandantët në të dy anët dështuan që të zhvillojnë taktika për pozitat shkelur ngulitura pa viktima të rënda. Në këtë kohë, megjithatë, teknologjia filloi të prodhojë armë të reja sulmuese, të tilla si tank. [40] Pas Betejës së Parë të marne (05-12 shtator 1914), të dy Antantës dhe forcat gjermane filluan një seri të manovrave outflanking, në të ashtuquajturin "Gara për detin". Britania dhe Franca së shpejti u gjendën përballë forcave të rrënjosura gjermane nga Lorraine të bregdetit të Belgjikës. [10] Britania dhe Franca kërkuan që të marrë ofensivë, ndërsa Gjermania mbrojti territoret e pushtuara. Rrjedhimisht, transhe gjermane ishin shumë më të mira se ato të ndërtuara prej armikut të tyre;. Anglo-francezë transhe ishin të destinuara vetëm për të "përkohshme" para se forcat e tyre depërtuan mbrojtëse gjermane [41]

Në llogore: Royal Rifles irlandez në një llogore të komunikimit në ditën e parë në Somme, 1 korrik 1916. Të dyja palët u përpoqën të thyejnë bllokimin përdorur përparimet shkencore dhe teknologjike. Më 22 prill 1915, në Betejën e Dytë të Ypres, gjermanët (duke shkelur Konventën e Hagës) përdori gaz klorit për herë të parë në frontin perëndimor. Trupat algjeriane u tërhoq kur gazuar dhe një gjashtë-kilometër (katër-milje) vrimë e hapur në linjat e Aleatëve, të cilën gjermanët shpejt shfrytëzuar, duke marrë Dru Kitcheners ', para se ushtarët kanadez mbylli shkelje. [42] Tanke janë përdorur më parë në luftime nga britanikët gjatë Beteja e Flers-Courcelette (pjesë e ofensivës më të gjerë Somme) më 15 shtator 1916 me sukses të pjesshëm vetëm; frëngjisht prezantoi frëngji rrotullues i FT Renault në fund të 1917, gjermanët punësuar tanke kapur aleate dhe numrat të vogla dizajn tyre. Lufta vazhdon Hendekut (1916-1917) As pala provuar në gjendje të japë një goditje vendimtare për dy vitet e ardhshme. Rreth 1,1-1.200.000 ushtarët nga ushtritë britanike dhe sundimi ishin në Frontin Perëndimor në çdo kohë. [43] Një mijë batalionet, duke zënë sektorët e linjës nga Deti i Veriut në lumin Orne, operuar në një muaj gjatë katër -Faza e rotacionit të sistemit, nëse një ofensive është duke u zhvilluar. Para përmbante mbi 9.600 kilometra (5.965 mi) e llogore. Çdo batalioni mbajtur sektorin e saj për rreth një javë para se të lëvizin për të mbështetur prapa linjave dhe pastaj më tej prapa në linjat rezervë para një jave nga-e-line, shpesh në zonat Poperinge ose Amiens.

Trupat kanadeze avancimit pas një tank britanik Mark II në betejën e Ridge Vimy.

Një sulm francez në pozicionet gjermane. Champagne, Francë, 1917.

Zyrtarët e lartë dhe burrat e thjeshtë të Kontigjentit Bermuda Bermuda artileri milicisë së, Royal artileri Garrison, në Evropë. Gjatë 1915-1917, Perandoria Britanike dhe Franca pësoi viktima më shumë se Gjermania, për shkak të dy qëndrimeve strategjike dhe taktike të zgjedhur nga palët. Strategjike, ndërsa gjermanët vetëm ngritur një ofensivë të vetme kryesor në Verdun, aleatët bërë disa përpjekje për të thyer përmes linjave gjermane.

Flota britanike Grand bërë avull për Scapa Flow, 1914 Më 1 korrik 1916, ushtria britanike duruar ditën përgjakshëm në historinë e saj, vuajtjet 57.470 viktima, duke përfshirë 19.240 të vdekur, në ditën e parë të betejës së Somme. Më i pasojave ndodhur në orën e parë të sulmi. E gjithë ofensiva Somme kushtojë ushtrisë britanike gati gjysmë milioni njerëz. [44]

Një skuadrile luftanijen i Hochseeflotte në detit Veprim zgjatura gjermane në Verdun të gjithë vitin 1916, [45] të kombinuara me gjakderdhje në Somme (korrik dhe gusht 1916), solli ushtrinë franceze i dërmuar në prag të kolapsit. Përpjekjet e kota në sulm frontal erdhi në një çmim të lartë për të dy britanikët dhe të poilu frëngjisht dhe çoi në mutinies përhapura në vitin 1917, pas mësymjes kushtueshme Nivelle (prill dhe maj 1917). [46] Taktikisht, doktrina gjerman Erich Ludendorff komandanti i "mbrojtjes elastik" ishte e përshtatshme për luftë kanalit. Kjo mbrojtje kishte një pozitë të mbrohet lehtë përpara dhe një pozitë më të fuqishme kryesor më larg prapa përtej varg artileri, nga të cilat një e menjëhershme dhe të fuqishme kundër-ofensiva mund të jetë nisur. [47] [48] Ludendorff shkroi mbi luftimet në vitin 1917, 25 gusht përfundoi fazën e dytë e betejës Flanders. Ajo kishte të na kushtojnë shumë ... Betejat e kushtueshme gusht në Flanders dhe në Verdun imponuar një tendosje të rëndë mbi trupat perëndimore. Në dritën e gjithë mbrojtjes konkrete ata dukeshin shumë ose më pak të pafuqishëm nën peshën e madhe artileri e armikut. Në disa pika ata nuk shfaqet qëndrueshmëri që unë, bashkë me komandantët lokalë, kishte shpresuar për të. Armiku arriti të përshtatur veten në metodën tonë të punësuar sulmeve kundër ... Unë vetë ishte duke u vënë në një tendosje e tmerrshme. Punët e shtetit në Perëndim u shfaq për të parandaluar ekzekutimin e planeve tona gjetiu. Humbje jonë kishte qenë aq i lartë sa të shkaktojë dyshime të rënda, dhe kishte tejkaluar të gjitha pritjet. [49] Në betejën e Ridge Road Menin, Ludendorff shkroi, Një tjetër sulm i frikshëm është bërë në linjat tona në shtator 20 ... Sulm armiku në 20 ishte e suksesshme, të cilat kanë provuar superioritetin e sulmit mbi mbrojtjes. Forca e saj nuk konsistojnë në tanke, kemi gjetur ata të papërshtatshëm, por ata vënë jashtë veprimit të gjithë njëjtë. Fuqia e sulmit vë në artileri, dhe në faktin se e jona nuk e ka bërë dëme të mjaftueshme për të këmbësorisë armike si ata ishin grumbulluar, dhe mbi të gjitha, në kohën aktuale të sulmit. [50] Në betejën e 1917 Arras, i vetmi rëndësishëm suksesi ushtarak britanik ishte kapja e Ridge Vimy nga Trupave Kanadeze nën Sir Arthur Currie dhe Julian Byng. Trupat sulm mund të - për herë të parë - muar, me shpejtësi të përforcuar, dhe të mbajë kurriz mbrojtur fushë qymyr pasur Douai [51] [52]. Lufta Detare Artikulli kryesor: Lufta Detare e Luftës së Parë Botërore Në fillim të luftës, ka pasur Perandoria Gjermane Cruisers shpërndara në të gjithë globin, disa prej të cilave janë përdorur më pas për të sulmuar anijeve tregtare aleate. Royal Navy britanike sistematikisht gjuajtur ato, edhe pse jo pa siklet disa prej paaftësisë së saj për të mbrojtur të anijeve aleate. Për shembull, gjermane shkëputur udhëtar drita SMS Emden, pjesë e Azisë Lindore-skuadron vendosur në Qingdao, konfiskuar ose shkatërruar 15 merchantmen, si dhe fundosje një kryqëzor dhe një destrojer rus francez. Megjithatë, shumica e gjermane East-Asia-skuadron e përbërë nga Scharnhorst blinduar Cruisers dhe Gneisenau, dritë Cruisers Nurnberg dhe Leipzig dhe dy anije transporti-nuk kanë urdhër për të bastisur anijeve dhe ishte në vend të zhvilluar në Gjermani, kur ajo u takua luftanije britanike. Flotilje gjermane dhe Dresden u mbyt dy Cruisers blinduara në betejën e Coronel, por u shkatërrua pothuajse në betejën e Ishujt Falkland, në dhjetor 1914, me vetëm Dresden dhe një ndihmëse disa ikin, por në betejën e mas a Tierra këto ishin shumë të shkatërruar apo internuar. [53] Menjëherë pas shpërthimit të armiqësive, Britania ka filluar një bllokadë detare të Gjermanisë. Strategjia provuar efektive, prerja off furnizimet jetike ushtarake dhe civile, edhe pse kjo bllokadë shkelur ligjin ndërkombëtar pranuar kodifikuar nga disa marrëveshjeve ndërkombëtare të dy shekujve të fundit. [54] Britania e minuar ujërat ndërkombëtare për të parandaluar ndonjë anijet të hyjnë në seksione të tëra të oqeanit, duke shkaktuar rrezik për anijet edhe neutrale. [55] Që ka qenë reagimi i kufizuar në këtë taktikë, Gjermania pritet një përgjigje të ngjashme ndaj pakufizuar luftë nëndetëse e saj. [56] 1916 Beteja e Jutland (gjermanisht: Skagerrakschlacht, ose "Beteja e Skagerrak") zhvilluar në betejën më të madhe detare të luftës, vetëm në shkallë të plotë përplasje e battleships gjatë luftës, dhe një nga më të madhe në histori. Ajo u zhvillua më 31 maj - 1 qershor 1916, në Detin e Veriut Jutland off. Lartë Detare Kaiserliche së detet Flota, komanduar nga admirali Zv SCHEER Reinhard, katror jashtë kundër Flotës së Madhe i Marinës Mbretërore, e udhëhequr nga admirali Jellicoe Sir John. Angazhimi i saj ishte një qëndrim jashtë, si gjermanët, mashtruar nga flota Britanike më të madhe, arriti të shpëtonte dhe u ka shkaktuar më shumë dëme në flotën britanike se ata pranuar. Strategjike, megjithatë, pohoi britanik kontrollin e tyre e detit, dhe pjesa më e madhe e flotës gjermane sipërfaqe mbeti i mbyllur në port për kohëzgjatjen e luftës. [57] Gjermane U-anije u përpoq për të prerë linjat e furnizimit mes Amerikës së Veriut dhe Britani. [58] Natyra e luftës nëndetëse të thotë se sulmet shpesh erdhi pa paralajmërim, duke i dhënë ekuipazheve të anijeve tregtare pak shpresa për të mbijetuar. [58] [59] Shtetet e Bashkuara nisën një protestë, dhe Gjermania ndryshoi rregullat e veta të angazhimit. Pas fundosjes së anijes Lusitania pasagjerëve RMS në 1915, Gjermania ka premtuar të mos synuar oxhaku pasagjerëve, ndërsa Britania armatosur anijet e veta tregtare, duke i vendosur ato përtej mbrojtjes së "rregullave kryqëzor", të cilat kërkonin paralajmërim dhe vendosjen e ekuipazheve në "një vend të sigurisë "(një standard që nuk takohen lifeboats). [60] Së fundi, në vitin 1917 e hershme, Gjermania ka miratuar një politikë të luftës pakufizuar nëndetëse, duke kuptuar se amerikanët përfundimisht do të hyjë në luftë. [58] [61] Gjermania u përpoq të mbyste aleate korsi detit para SHBA-ve mund të transportuar një ushtri të madhe jashtë shtetit, por mund të mbajë vetëm pesë rreze të gjatë U-anije në stacion, për efekt të kufizuar.U-155 Tower Bridge pranë ekspozuar në Londër, pas Luftës së Parë Botërore. U-anije kërcënim pakësohet në vitin 1917, kur anijet tregtare filluan të udhëtojnë në konvoje, i shoqëruar nga shkatërruesit. Kjo taktikë e bëri të vështirë për U-anije për të gjetur objektivat, të cilat në mënyrë të konsiderueshme pakėsuar humbje, pas akuzave të hydrophone dhe thellësia u prezantua, e shoqëron shkatërruesit mund të sulmojnë një nëndetëse zhytur me disa shpresën e suksesit. Konvoje ngadalësuar rrjedhën e furnizimeve, pasi anijet duhej të presin sa kolonat ishin mbledhur. Zgjidhje për vonesat ishte një program të gjerë të ndërtimit ngarkesa të reja.