Mbretëria Inkëve është mbretëria më e madhe në Amerikën para Kolumbos. Ka qenë një ndër mbretëritë më të mëdha në botë në kohën para se të shkatrrohet. Qendra administrative, politike dhe ushtarake ka qenë Kusko. Është kriijuar në rrafshnalten e Perus rreth vitit 1200. Nga viti 1438 deri në vitin 1533. Inkët kanë shfrytëzuar pushtimet dhe asimilimin paqësor duke përhapur mbretërinë e tyre në hapësirat e medha të Amerikës Jugore. Në kuadër të kësaj mbretëriae kanë qenë disa pjesë të Ekuatorit, Perus, Bolivisë, Argjentinës dhe të Kilit.
Atahualpa ka qenë mbreti i fundit i Inkëve ai ua vra në vitin 1533 nga Fransisko Pizaro me këtë rast fillioi e sundimi spanjol. Gjaët administrimt spanjopl është hapur miniera më e madhe në botë e argjendit Potosi në të cilen inkët kan punuar si robër në kushte shum të vështira ku për dy tri vite punë gjenin vdekjen.
Ekonomia ka qenë e bazuar në pronësinë kolektive të tokave dhe me zgjidhje të mirë të ujitjes së tyre. Kanë zgjidhur mirë problemin e deponimit të rezervave ushqimore, të cilat mundësonin përparimin e mirë të mbretërisë edhe në sezonat e dobëta të të korrurave. Rrjeti i rrugëve ka qenë mirë I përhapur që mundësonte transportin e mirë të mallërave dhe të ushqimit. Arqitektura, arti dhe përpunimi i metaleve kanë qenë mirë të zhvilluara. Ka qenë shum mirë e zhvilluar edhe mjekësia me kirirgji të përparuar.
No comments:
Post a Comment